در این مبحث به معرفی یکی دیگر از آزمون های مقایسه میانگین ها، یعنی آزمون دانت می پردازیم.

یکی از اساسی ترین سوالات در یک تحقیق، مقایسه ی میانگین یک شاخص در دو یا چند گروه می باشد.

برای مثال مقایسه ی نتایج درمان به کمک یک داروی خاص در دو گروه زنان و مردان که مقایسه میانگین ها دردو گروه بوده و با استفاده از آزمون t قابل اجرا است و یا مقایسه ی میانگین یک شاخص در بیش از دو گروه مانند مقایسه نتایج درمان در سه گروه از بیماران که از سه داروی مختلف استفاده می کنند،گروه اول از پلاسبو (دارونما) ، گروه دوم ازداروی ضدافسردگی سه حلقه ای و گروه سوم گروهی است که یک مهارکننده ی اختصاصی بازجذب سروتین (SSRI) دریافت می کنند . در این حالت ، مقایسه میانگین گروه های مختلف  توسط روش آماری تحلیل واریانس (ANOVA) انجام می شود .

پس از تعیین وجود یا عدم وجود اختلاف بین گروه های آزمون (بررسی معنی داری آزمون در جدول آنالیز واریانس)، این سوال مطرح می شود که تفاوت میانگین بین کدام دوگروه معنی دار می باشد؟ در همین راستا روش های متنوعی برای مقایسه ی میانگین بین گروه ها وجود دارد که تعدادی از آن ها عبارتند از آزمون حداقل تفاوت معنی دار(LSD) ، آزمون دانکن ، آزمون توکی،‌ آزمون دانت و آزمون نیومن کولز . لازم به ذکر است که اجرای این روش ها به کمک نرم افزارهای آماری مانند SPSS , R , SAS ,.. امکان پذیر می باشد . در این مبحث به آزمون دانت می پردازیم:

آزمون دانت

در بسیاری از آزمایش ها یکی از گروه ها ، گروه شاهد یا کنترل بوده و پژوهشگر مایل به مقایسه ی سایر a-1 گروه تیماری با گروه شاهد می باشد. برای این منظور روشی توسط دانت (1964) بیان شده است.

این روش تغییر یافته ی آزمون t معمولی است . با درنظر گرفتن  به عنوان میانگین گروه شاهد،‌ فرض عدم اختلاف بین میانگین هر گروه با گروه شاهد زمانی رد می شود که:

 ثابت  در جدول آزمون دانت موجود است .

نکته ای در خصوص انتخاب آزمون مناسب برای مقایسات میانگین

اغلب تصمیم گیری در مورد این که کدامیک از آزمون های معرفی شده ارجحیت دارد، کار دشواری است و بسته به نظر تحلیلگر آماری مربوطه دارد،

لیکن کارمر و اسوانسن در مطالعه ای که در مورد تعدادی از روشهای مقایسه ای چندگانه انجام دادند اعلام کردند که روش حداقل اختلاف معنی دار روش بسیار مؤثری برای نشان دادن اختلاف های واقعی میانگین ها می باشد مشروط بر این که تنها پس از معنی دار بودن آزمون f تجزیه واریانس استفاده شود. آن ها همچنین قابلیت شناسایی مناسب تفاوت های واقعی را با استفاده از آزمون چند دامنه ای دانکن گزارش کردند.

منبع :خلاصه ای بر طرح و تجزیه آزمایش ها . نوشته داگلاس سی . مونت گومری ترجمه محمدرضادهقانی نشرپلک .

براي مشاهده ساير مقاله هاي تحليل آماري اين وب سايت بر لينک زير کليک نماييد: صفحه مقاله هاي تحليل آماري